Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнче Ҫӗнтерӳ кунне савӑнӑҫлӑн кӗтсе илмен-тӗр. Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче унта ҫын ҫӑлра путса вилнӗ.
Ҫӗмье Арлашкин урамӗнче ҫав ҫӑлран инҫех мар пурӑннӑ. Арҫын мӑшӑрӗпе кун кунланӑ. Юлашки вӑхӑтра вӑл эрех-сӑрапа айкашни паллӑ.
Ҫав кун арҫын ҫурҫӗр иртни 2 сехетре урама пирус туртма тухнӑ. Анчах каялла кӗмен. Арӑмӗ ӑна ирхине ҫӑлра тупнӑ. Ун чухне вӑл сывламан ӗнтӗ.
Арҫынна пусмӑрласа вӗлернӗ йӗр пулман. Ҫӑлӑн диаметрӗ — 1,5 метра яхӑн. Арҫын виллине 10 метр тарӑнӑшӗнче тупнӑ. Халӗ ку ӗҫ-пуҫа следовательсем уҫӑмлатаҫҫӗ.
Кӑҫал республикӑри ял хуҫалӑх предприятийӗсем хире пӗлтӗрхинчен пилӗк кун маларах тухнине эпир пӗлтернӗчччӗ. Аса илтеретпӗр, ку хыпара ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче иртнӗ Правительство ларӑвӗнче ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов каланӑччӗ.
Пӑрачкав районӗнчи фермерсем акма тухнӑ. Унти А.Л. Васильев тата Л.Л. Васильев хресчен-фермер хуҫалӑхӗсем сӗлӗ акаҫҫӗ. Хальлӗхе вӗсем ку ӗҫе 40 гектар ҫинче ҫӗннӗ. Пӗтӗмпе вара вӗсен ҫуртрисем 596 гектар лаптӑк йышӑнмалла. Хирте пӗр тӑван фермерсен ХТЗ-17221 трактор ӗҫлет, «Agrator-5,4» агрегатпа акаҫҫӗ.
Паянхи куна илсен, Пӑрачкав районӗнчи хуҫалӑхсем 2110 га ҫинче кӗрхисене апатлантарнӑ, 1462 га ҫинче кӗрхисене нӳрӗк тытса хӑварнӑ, ҫӗртме сухи тунӑ лаптӑка 434 га сӳреленӗ, нумай ҫул ӳсекен курӑксене — 1449 га.
Прокуратура ӗҫченӗсем Пӑрачкаври тӗп пульницӑна тӗрӗсленӗ. Тӗрӗссипе, вӗсене васкавлӑ медпулӑшу уйрӑмӗн ӗҫченӗсем чӗнсе илнӗ.
Хысна учрежденийӗсен подразделенийӗсене, ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви ертсе пыраканскерсене, реструктуризациленӗ. Ҫавна май васкавлӑ медпулӑшура тӑрӑшакан 21 ҫынна ӗҫрен хӑтарнӑ, вӗсене Республикӑри васкавлӑ медпулӑшу станцине куҫарнӑ.
Ун чухне 19 ӗҫчене шалу вӑхӑтра парса татман. Ҫавӑн пекех отпускра пулманшӑн компенсаци тӳлемен. Пӗтӗмпе – 500 тенке яхӑн.
Прокуратура медицина учрежденийӗн ертӳҫине административлӑ йӗркене пӑснӑшӑн 4 пин тенкӗ штра тӳлеттерме йышӑннӑ.
Ҫуркунне ҫитрӗ. Юр ирӗлнӗ май ейӳ сарӑлма тытӑнӗ ак. Республикӑра ку лару-тӑрӑва куҫран вӗҫертмеҫҫӗ.
Кӑҫал Чӑваш Енре 55 яла ейӳ илме пултарать. Вӗсенче 855 пӳрт, 2 пин ытла ҫын пурӑнать. Ҫак ялсем 55 муниципалитета кӗреҫҫӗ.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ейӳ вӑйлӑ пулсан Канаш районӗнчи Шӑхасан ялӗ ҫывӑхӗнчи ҫул патне шыв 100 метр ҫеҫ ҫитеймӗ. Пӑрачкаври лаша спорчӗн шкулӗ те шыва кайма пултарать.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Юрий Антонов палӑртнӑ тӑрӑх, ейӳ кашни ҫулах пӗр тӑрӑхрах сарӑлать. Анчах халӑх куҫма шухӑшламасть, пачах тепӗр май — хуралтӑ таврашӗсем хӑпартать.
Ейӳ вӑхӑтӗнче республикӑра 3650 ҫын валли вӑхӑтлӑх пурӑнмалли 27 пункт йӗркелеме палӑртнӑ.
Чӑваш Енри чи хӑтлӑ вырӑнсене палӑртнӑ. ЧР Строительство министерстви конкурса пӗтӗмлетнӗ.
Кӑҫал конкурса муниципалитетсем 27 заявка панӑ. Комисси тӗрлӗ енчен хакланӑ: экологи лару-тӑрӑвне, ЖКХ ӗҫ-хӗлне, культура эткерне упранине, федераци тата регион шайӗнчи программӑсене хутшӑннине.
Конкурс тӑватӑ категорипе иртнӗ. Хула поселенийӗсен хушшинче Канаш хули ҫӗнтернӗ, иккӗмӗш вырӑна — Куславкка, виҫҫӗмӗшне Вӑрмар поселокӗ йышӑннӑ.
Ял тӑрӑхӗсен йышӗнче малти вырӑнсене Пӑрачкав ял тӑрӑхӗ, Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхӗ, Вӑрмар районӗнчи Арапуҫ ял тӑрӑхӗ тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енре чи лайӑх культура учрежденийӗсене тата вӗсенче тӑрӑшакан пултаруллӑ ӗҫченсене палӑртма конкурс ирттернӗ. Кӑҫалхине 61 заявка пырса ҫитнӗ: 37-шӗ — муниципалитет культура учрежденийӗсенчен, 24-шӗ — муниципалитет учреждейӗсенче ӗҫлекенсенчен.
«Ача-пӑча ӳнер шкулӗнчи чи лайӑх педагогика ӗҫченӗ» тата «Муниципалитет музейӗнчи чи лайӑх ӗҫчен» номинацие пӗрер заявка тӑратнипе ку енӗпе ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртман.
Чи лайӑх культурӑпа кану учрежденийӗсенчен Улатӑр районӗнчи Октябрьскинчи, Элӗк районӗнчи Питӗшкассинчи, Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ Пӑшьелти, Комсомольски районӗнчи Урмайри, Муркаш районӗнчи Шетмӗпуҫӗнчи, Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнчи, Шӑмӑршӑ районӗнчи Кивӗ Чукалти, Етӗрне районӗнчи Лапракассинчи, Тӑвай районӗнчи Мушарти культура ҫурчӗсене палӑртнӑ.
Чӑваш Енре чи лайӑх культура учрежденийӗсене тата вӗсенче тӑрӑшакан пултаруллӑ ӗҫченсене палӑртма конкурс ирттернӗ. Кӑҫалхине 61 заявка пырса ҫитнӗ: 37-шӗ — муниципалитет культура учрежденийӗсенчен, 24-шӗ — муниципалитет учреждейӗсенче ӗҫлекенсенчен.
«Ача-пӑча ӳнер шкулӗнчи чи лайӑх педагогика ӗҫченӗ» тата «Муниципалитет музейӗнчи чи лайӑх ӗҫчен» номинацие пӗрер заявка тӑратнипе ку енӗпе ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртман.
Чи лайӑх культурӑпа кану учрежденийӗсенчен Улатӑр районӗнчи Октябрьскинчи, Элӗк районӗнчи Питӗшкассинчи, Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ Пӑшьелти, Комсомольски районӗнчи Урмайри, Муркаш районӗнчи Шетмӗпуҫӗнчи, Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнчи, Шӑмӑршӑ районӗнчи Кивӗ Чукалти, Етӗрне районӗнчи Лапракассинчи, Тӑвай районӗнчи Мушарти культура ҫурчӗсене палӑртнӑ.
Эрех ҫынна ӑсран кӑларнине иртнӗ ӗмӗр пуҫламӑшӗнчех паллӑ классикӑмӑр асӑрханӑ. Чӑн та, ӑсран кӑларать. Ӑсран кӑна кӑларнипе те ҫырлахмасть — леш тӗнчене ӑсатать.
2015 ҫулта, акӑ, пирӗн пӗчӗк республикӑра эрехе пула наркӑмӑшланнӑ 1330 тӗслӗхе шута илнӗ. Ку вӑл — официаллӑ статистика тӑрӑх. Урӑхларах каласан, хыпса лартнӑ хыҫҫӑн асапланнӑ самантра шур халатлисенчен пулӑшу ыйтни цифри.
Эрехне хӗрарӑмӗ те, арҫынӗ те тиркемест те, анчах наркӑмӑшланакансен хушшинче 78 проценчӗ — арҫынсем.
Эрехпе наркӑмӑшланнӑ Патӑрьел, Пӑрачкав тата Йӗпреҫ районӗсенчи ҫынсенчен пурте леш тӗнчене ӑсаннӑ. Муркаш, Сӗнтӗрвӑрри, Канаш, Ҫӗмӗрле, Комсомольски, Тӑвай, Ҫӗрпӳ, Вӑрмар, Вӑрнар, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Элӗк районӗсенче тата Ҫӗмӗрле хулинче те вилекенсен йышӗ аванах: эрехпе наркӑмӑшланнисенчен ҫурри ытла куҫне хупнӑ.
«Чӑваш Ен» ПТРК «Русфондпа» пӗрле чирлӗ ачасене малалла пулӑшать. Акӑ Пӑрачкав районӗнчи Даша Кондратьевӑна пулӑшу кирлӗ. Унӑн — паралич. Ӑна Мускаври клиника йышӑнма хатӗр. Анчах ашшӗ-амӑшӗн унта сипленме укҫа ҫитмест. 200 пине яхӑн тенкӗ кирлӗ.
Дашӑна куҫса ҫӳреме йывӑр. Пӗр пӳлӗмрен теприне ҫитме — ту ҫине хӑпарнӑ пекех. Халӗ вӑл утмалли ҫӗнӗ меслете вӗренет. Дашӑна урисене куҫарма йывӑр.
Даша ӳкерме юратать. Утма вӗренет, ывӑнать те ӳкерме ларать. Вӑл вулама та хӑнӑхнӑ — ҫитес ҫул шкула кайма хатӗрленет. Амӑшӗпе пӗрле кашни кун тӗрлӗ хӑнӑхтару тӑваҫҫӗ вӗсем. Мечӗкпе тӗслӗхрен. Ятарлӑ велосипедпа ярӑнма та хӑнӑхнӑ вӑл.
Дашӑн сипленмелле, ыттисем пулӑшмасӑр утма хӑнӑхмалла. Даша та, амӑшӗ те ҫакна шанаҫҫӗ. «Коммерсант» хаҫат вулаканӗсем тата «Русфонд» сайчӗ 103 620 тенкӗ пухӗҫ. Тепӗр компани 50 пин тенкӗ парӗ. 46 пин тенкӗ ҫитмест. Дашӑна пулӑшас тесен 5542 номер ҫине «ДЕТИ» тесе СМС-ҫыру ямалла. Халӑх сурсан кӳлӗ пулать теҫҫӗ…
Хӗллехи каникул вӑхӑтӗнче республикӑри ача ҫурчӗсем пушанса юлаҫҫӗ. Кӑҫал пӗр ушкӑн Ялтӑри «Артек» ача-пӑча центрне кайнӑ. Теприсем «Ылтӑн пучах» уйлӑхра пулнӑ. Ыттисем Ҫӗнӗ ҫула ҫӗнӗ ҫемьере кӗтсе илнӗ.
Ачасем ҫемьесенче пурӑннӑшӑн савӑннӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви чӗнсе каланине Йӗпреҫ, Хӗрлӗ Чутай, Красноармейски, Пӑрачкав районӗсенче, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенче пурӑнакансем чун ҫывӑхне илнӗ. Асӑннӑ тӑрӑхсенче ачасене каникула йышӑнакансем ытларах пулнӑ.
«Ҫӗнӗ ҫул — ҫӗнӗ ҫемьере!» акци тӑлӑх шӑпӑрлансене асамлӑха ӗненме, ҫемье телейне туйса курма май парать.
+22.3 °C